اثر تنش کم آبی بر ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در توت فرنگی رقم سلوا

تنش کم آبی یکی از شایع ترین و مهمترین تنش¬های غیر زیستی در جهان می باشد که رشد و نمو گیاهان را تحت تأثیر قرار می¬دهد. در این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش کم آبی بر برخی ویژگی¬های مورفوفیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، فعالیت آنزیم- های آنتی اکسیدانی و نیز غلظت برخی عناصر غذایی در توت فرنگی رقم سلوا، آزمایشی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل: 4 سطح تنش کم آبی با پتانسیل اسمزی صفر (شاهد)، 1-، 75/1- و 5/2- مگاپاسکال که توسط ¬ peg-6000 ایجاد شده بود به صورت آبکشت گلدانی انجام پذیرفت. پس از اعمال تیمارهای تنش کم آبی، صفات مورفولوژیکی گیاه نظیر: تعدادبرگ، وزن تر و خشک شاخساره و وزن تر و خشک ریشه اندازه گیری شد. صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برگ گیاه مانند: محتوای آب نسبی، کلروفیل، نشت یونی، میزان کربوهیدرات و پروتئین محلول و پرولین اندازه گیری شد. همچنین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز و غلظت برخی عناصر غدایی برگ نیز اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده تنش کم آبی اثر معنی داری بر شاخص های رشدی گیاه در سطح احتمال 1% داشت، بطوریکه تعداد برگ، وزن تر و خشک شاخساره و وزن تر و خشک ریشه با افزایش شدت تنش کاهش یافت. بیشترین میزان کاهش در پارامترهای فوق در تیمار با پتانسیل اسمزی 5/2- مگاپاسکال مشاهده شد. تنش کم آبی اثر معنی داری در سطح احتمال 1% بر ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توت فرنگی رقم سلوا داشت. با افزایش شدت تنش میزان محتوای آب نسبی و کلروفیل a،b و کل برگ کاهش یافت و میزان نشت یونی برگ¬ها افزایش نشان داد. همچنین میزان کربوهیدرات محلول و پرولین برگ با افزایش شدت تنش کم آبی افزایش نشان داد، در حالیکه میزان پروتئین محلول در برگ کاهش یافت. تنش کم آبی باعث افزایش فعالیت آنزیم¬های آنتی¬¬ اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز شد. بیشترین افزایش این آنزیم¬ها در تیمار 5/2- مگاپاسکال مشاهده شد. تنش کم آبی غلظت پتاسیم، روی و مس را کاهش و غلظت سدیم برگ را افزایش داد. تنش کم آبی اثر معنی داری بر غلظت عنصر منگنز نداشت. بطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده بیشترین تغییرات صورت گرفته در ویژگی¬های رشد و شاخص¬های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه و همچنین میزان آنزیم در شرایط تنش کم آبی نسبت به شاهد، در تیمار با پتانسیل اسمزی5/2- مگاپاسکال مشاهده شد. توت- فرنگی رقم سلوا به طور شدیدی به تیمار 5/2- مگاپاسکال واکنش نشان داد، بطوریکه پس از رفع شرایط تنش قادر به برگشت نبود و منجر به مرگ گیاهان شد، در حالیکه در پتانسیل اسمزی 1- مگاپاسکال با تغییرات اندکی در ویژگی¬های فوق بازگشت به شرایط قبل درگیاه فراهم گردید. از این حیث به نظر می رسد که پتانسیل اسمزی 1- مگاپاسکال آستانه¬ی تحمل این گیاه به تنش کم آبی باشد.